AMAÇ: Bu çalışmada ilk 120 ardışık hastada endoskopik endonazal transsfenoidal cerrahi deneyimimiz sunuldu ve endoskopik iki cerrah, dört el tekniğinin etkinliği ve güvenliliği değerlendirildi.
YÖNTEMLER: Ocak 2011 - Ocak 2015 tarihleri arasında Ankara Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde tamamen endoskopik endonazal transsfenoidal cerrahi yaklaşımı ile ameliyat edilen ilk 120 ardışık hasta (67 kadın, 53 erkek; ort. yaş 43.14 yıl; dağılım, 16-79 yıl) retrospektif olarak incelendi. Tümör endoskopik binostril bimanuel teknik ile çıkarıldı. Cerrahi teknik, patoloji, ameliyat sırası ve sonrası komplikasyonlar ve cerrahi sonuçlar analiz edildi.
BULGULAR: Toplam 91 lezyon (%76) makroadenom olarak bildirildi. Fonksiyonel hipofiz adenomları 81 hastada (%68) tespit edildi. Bu olguların 28’i prolaktinom (35%), 35’i büyüme hormonu (GH) salgılatıcı tümör (%44) ve geri kalanı adrenokortikotropik hormon (ACTH), folikül stimülan hormon (FSH), luteinizan hormon (LH) ve tiroid stimülan hormon (TSH) salgılatıcı adenomlardı. Ameliyat sonrası komplikasyonlar dört hastada (%3) geçici hiposmi ve sekiz hastada (%6) diabetes insipidus olup, bunların ikisinde kalıcı vazopresin tedavisi gerekli oldu. Dört hastada (%3) ön hipofiz fonksiyon bozukluğu ve altı hastada (%5) ameliyat sonrası beyin omurilik sıvısı kaçağı görüldü. Bunların birinde menenjit saptandı.
SONUÇ: Çalışma sonuçlarımız, hipofiz tümörlerinin tedavisinde iş birliği ile gerçekleştirilen endoskopik endonazal yaklaşımın güvenli ve etkili bir işlem olarak rolünü vurgulamaktadır. En iyi sonuçları yakalayabilmek için deneyimli bir ekip gerekli olmakla birlikte, yeni kafa tabanı programlarında dahi, iki cerrah, dört el tekniği ile mükemmel sonuçlar elde edilebilir.

OBJECTIVE: In this study, we report our experience on endoscopic endonasal transsphenoidal surgery among the first 120 consecutive patients and aimed to evaluate the efficacy and safety of the endoscopic two-surgeon, four-hand technique.
METHODS: We retrospectively reviewed the first 120 consecutive patients (67 females, 53 males; mean age 43.14 years; range, 16 to 79 years) who were operated with pure endoscopic endonasal transsphenoidal approach at Ankara Atatürk Training and Research Hospital between January 2011 and January 2015. Tumor removal was performed using the endoscopic binostril bimanual technique. Surgical technique, pathology, intra- and postoperative complications, and surgical outcomes were analyzed.
RESULTS: A total of 91 lesions (76%) were reported as macroadenoma. Functioning pituitary adenomas were found in 81 patients (68%). Of these cases, 28 were prolactinomas (35%), 35 were growth hormone (GH)-secreting tumors (44%), and the remainings were adrenocorticotropic hormone (ACTH), follicle-stimulating hormone (FSH), luteinizing hormone (LH), and thyroid-stimulating hormone (TSH)-secreting adenomas. Postoperative complications included transient hyposmia in four patients (3%) and diabetes insipidus in eight patients (6%), while two of them required permanent vasopressin therapy. Four patients (3%) anterior pituitary dysfunction and postoperative cerebrospinal fluid (CSF) leak occurred in six patients (5%). One of them suffered from meningitis.
CONCLUSION: Our study results highlight the value of the collaborative endoscopic endonasal approach as a safe and effective procedure for the management of pituitary tumors. Although an experienced team is required to obtain most favorable results, excellent outcomes can be achieved with two-surgeon, four-hand technique even in new skull base programs.