AMAÇ: Bu çalışmada paranazal sinüs mukoselinde tanı ve tedavi yaklaşımımız sunuldu.
YÖNTEMLER: Ocak 2010 - Eylül 2018 tarihleri arasında kliniğimize başvuran ve paranazal sinüs mukoseli tanısıyla cerrahi olarak tedavi edilen toplam 11 hasta (5 erkek, 6 hasta; ort. yaş 54.0±15.3 yıl; dağılım, 29-79 yıl) çalışmaya alındı. Hastaların demografik bilgileri, başvuru şikâyetleri, fizik muayene bulguları, radyolojik bulguları ve cerrahi teknik ve sonuçları değerlendirildi.
BULGULAR: Ortalama takip süresi 22.9±8.4 ay idi. Hastaların en sık başvuru şikâyeti göz (n=3) ve yüz (n=4) ile ilgili bulgulardı. İki hastada göz ve yüz ile ilgili şikâyetler birlikteydi. İki hastada ise baş ağrısı görüldü. Baş ağrısı olan hastaların birinde başvuru anında Pott’un şişkin tümörü saptandı. Hastaların birinde mukosel ile birlikte inverted papillom mevcuttu. Gözde yer değişikliği olan hastaların birinde aynı taraf kaş lateralinde fistül ve pürülan sekresyon gelişi izlendi. Hastaların yedisi endoskopik olarak tedavi edilirken, dördü kombine (açık + endoskopik) yaklaşım ile tedavi edildi. Kombine tedavide üç hastada kaş içi insizyonla frontal sinüse müdahale edilirken, bir hastada Caldwell-Luc yaklaşımıyla maksiller sinüse müdahale edildi. Endoskopik olarak tedavi edilen frontal sinüs mukoselli hastalardan birinde takip sırasında nüks görüldü ve bu hasta kombine yaklaşımla tedavi edildi.
SONUÇ: Orbitada yer değişikliği, yüzde ve frontal bölgede şekil bozukluğu ile seyreden durumlarda paranazal sinüs mukoselleri de akla gelmelidir. Tedavisi cerrahi olmakla birlikte, kesin bir tedavi yaklaşımı yoktur. Ameliyat sonrası takipler sırasında hastanın şikâyetlerinin ve muayene bulgularının tekrarlaması nüks açısından uyarıcı olmalıdır.

OBJECTIVE: In this study, we present our diagnosis and treatment approach for paranasal sinus mucocele.
METHODS: Between January 2010 and September 2018, a total of 11 patients (5 males, 6 females; mean age 54.0±15.3 years; range, 29 to 79 years) who were diagnosed with paranasal sinus mucoceles and treated surgically were included in the study. Demographic characteristics of the patients, complaints on admission, physical examination findings, radiological findings and surgical technique and results were evaluated.
RESULTS: The mean follow-up was 22.9±8.4 months. The most frequent complaints were about eye (n=3) and face (n=4) findings. Two patients had eye complaints accompanied by face complaints. Two patients had headache. One of the patients who had headache was diagnosed with a Potts’ puffy tumor at the time of admission. One patient had an inverted papilloma together with mucocele. Fistula and purulent secretion flowing from the lateral eyebrow were seen in one patient who had orbital displacement. Seven patients were treated endoscopically, while four patients were treated with combined (open+endoscopic) approach. An eyebrow incision was used for frontal sinus intervention in three patients, while the Caldwell-Luc approach was used for maxillary sinus intervention in one patient in the combined approach. Recurrence was seen in one patient who was treated endoscopically for frontal sinus mucocele during follow-up and that patient was treated with combined approach.
CONCLUSION: Paranasal sinus mucocele should be also kept in mind in case of orbital displacement, face and frontal shape disorder. Although its treatment is surgical, there is no definite treatment approach. Repeating complaints of patients and physical examination findings during postoperative follow-up must be precautionary for recurrence.