AMAÇ: Bu çalışmada nöronavigasyon sistemi eşliğinde yapılan cerrahi tedavi sonuçlarımız bildirildi.
YÖNTEMLER: Başkent Üniversitesi Adana Araştırma ve Uygulama Merkezi’nde Şubat 2013-Mart 2014 tarihleri arasında nöronavigasyon kullanılarak (n=6) ve kullanılmayarak (n=3) cerrahi tedavi uygulanan toplam dokuz hastanın (6 erkek, 3 kadın; ort yaş 45 yıl) hastalıklarına ait verileri, ameliyat sırası bulguları, ameliyat sonrası izlemleri ve demografik verileri toplandı. Nöronavigasyon kullanılan hastaların ameliyat öncesi elde edilen tomografi taramaları navigasyon sistemine yüklendi. Navigasyon sistemi kalibre edilerek, cerrahi saha ve çevre doku ilişkisi değerlendirildi. Navigasyon hastalarından birine endoskopik beyin omurilik sıvısı rinore cerrahisi, üçüne sfenoid sinüsten kitle eksizyonu, birine klivus kordoması eksizyonu, birine de kafa tabanından glomus jugulare eksizyonu yapıldı. Kontrol hastalarından iki sfenoid sinüs kitlesine geleneksel endoskopik sinüs cerrahisi yöntemiyle yaklaşıldı ve bu ameliyatlar yetersiz eksizyonla sonuçlandı. Ameliyatlar sırasında ameliyatla ilgili bir sorunla karşılaşılmadı.
BULGULAR: Ameliyat sonrası görüntülemelerde hedeflere tama yakın ulaşıldığı görüldü. Kontrol grubunun kafa tabanı glomus jugulare cerrahisi sonrasında elde edilen görüntülerde juguler fossada artık tümör kaldığı görüldü.
SONUÇ: Çalışma sonuçlarımız nöronavigasyon eşliğinde yapılan kafa tabanı ve sfenoid sinüs cerrahisinin kitlenin tam veya tama yakın çıkarılmasında güvenli ve etkili bir yöntem olduğunu göstermektedir.

OBJECTIVE: This study aims to report our results of surgical treatment under neuronavigation system.
METHODS: Data related to the disease, intraoperative findings, postoperative follow-up and demographic characteristics of a total of nine patients (6 males, 3 females; mean age 45 years) who underwent surgery using (n=6) and without using navigation system (n=3) were collected in Başkent University Adana Research and Application Center between February 2013 and March 2014. Preoperative tomography scans of the neuronavigation used patients were loaded on the navigation system. The relation between surgical field and surrounding tissue was assessed after calibration of the navigation. Among the navigation patients, one underwent endoscopic cerebrospinal fluid rhinorrhea surgery, three mass excisions from sphenoid sinus, one clivus chordoma excision, and one glomus jugulare excision from the skull base. In two sphenoid sinus masses of the control patients were approached by traditional endoscopic sinus surgery and these operations resulted in an inadequate excision. No surgery-related problem was observed during surgery.
RESULTS: Postoperative imaging showed that the near total reaching to target was accomplished. Based on the postoperative imaging, there was a residual tumor in the jugular fossa after the skull base glomus jugulare surgery in the control group.
CONCLUSION: Our study results show that the neuronavigation-guided surgery of the skull base and sphenoid sinus is a safe and effective method in the total or near-total removal of the mass.